પ્રધાનમંત્રી જીવન જ્યોતિ વીમા યોજના (PMJJBY): ફક્ત ₹436/વર્ષમાં ₹2 લાખની સુરક્ષા, જાણો સંપૂર્ણ વિગત

આજની ભાગદોડ ભરેલી અને અનિશ્ચિત જિંદગીમાં, પોતાના પરિવારના ભવિષ્યને આર્થિક રીતે સુરક્ષિત બનાવવું એ દરેક સમજદાર નાગરિકની પ્રાથમિકતા હોય છે. પરંતુ, મોંઘા વીમા પ્રીમિયમ ઘણા લોકો માટે અવરોધ બની જાય છે. આ સમસ્યાને દૂર કરવા અને દેશના દરેક નાગરિકને વીમા સુરક્ષાના દાયરામાં લાવવા માટે, ભારત સરકારે 9 મે 2015ના રોજ ‘પ્રધાનમંત્રી જીવન જ્યોતિ વીમા યોજના’ (PMJJBY) નો શુભારંભ કર્યો હતો. આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સમાજના ગરીબ અને વંચિત વર્ગને પોસાય તેવા દરે જીવન વીમાનો લાભ પૂરો પાડવાનો છે.

આ યોજના હેઠળ, તમે વાર્ષિક માત્ર ₹436ના નજીવા પ્રીમિયમ સાથે ₹2 લાખનું જીવન વીમા કવચ મેળવી શકો છો.ગુજરાતમાં આ યોજના અત્યંત લોકપ્રિય રહી છે, જ્યાં 92 લાખથી વધુ લોકોએ નોંધણી કરાવી છે અને 97% જેટલો ઊંચો ક્લેમ સેટલમેન્ટ રેશિયો તેની વિશ્વસનીયતાની સાબિતી આપે છે, જે અખબારી અહેવાલ દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું છે.

પ્રધાનમંત્રી જીવન જ્યોતિ વીમા યોજના (PMJJBY) શું છે?

PMJJBY એ સરકાર દ્વારા સમર્થિત એક વર્ષીય ટર્મ ઇન્શ્યોરન્સ પ્લાન છે, જેનું દર વર્ષે નવીનીકરણ કરવામાં આવે છે. આ યોજના વીમાધારકના કોઈપણ કારણસર મૃત્યુના કિસ્સામાં તેમના પરિવાર (નોમિની)ને ₹2 લાખની આર્થિક સહાય પૂરી પાડે છે. આ એક શુદ્ધ ટર્મ પ્લાન હોવાથી, તેમાં કોઈ મેચ્યોરિટી કે સરેન્ડર લાભ મળતો નથી.

યોજનાની મુખ્ય વિશેષતાઓ:

• સંપૂર્ણ સુરક્ષા: વીમાધારકના મૃત્યુ (કોઈપણ કારણસર) પર નોમિનીને ₹2 લાખની રકમ ચૂકવવામાં આવે છે.
• નજીવું પ્રીમિયમ: વાર્ષિક પ્રીમિયમ માત્ર ₹436 છે, જે દરરોજના લગભગ ₹1.20 જેટલું થાય છે.
• સરળ પ્રક્રિયા: યોજનામાં જોડાવા માટે કોઈ મેડિકલ તપાસની જરૂર નથી.
• ઓટો-ડેબિટ સુવિધા: પ્રીમિયમની રકમ દર વર્ષે તમારા રજિસ્ટર્ડ બેંક ખાતામાંથી આપમેળે કપાઈ જાય છે.
• કર લાભ: આ યોજનામાં ચૂકવવામાં આવેલ પ્રીમિયમ આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 80C હેઠળ કર મુક્તિ માટે પાત્ર છે.
• વ્યાપક કવરેજ: આ યોજના દેશની મોટાભાગની સરકારી અને ખાનગી બેંકો તેમજ પોસ્ટ ઓફિસ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવે છે.

કોણ લાભ લઈ શકે છે? (પાત્રતાના માપદંડો)

• ઉંમર: 18 થી 50 વર્ષની વયજૂથની કોઈપણ વ્યક્તિ આ યોજનામાં જોડાઈ શકે છે.
• બેંક ખાતું: અરજદાર પાસે કોઈપણ સહભાગી બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસમાં બચત ખાતું હોવું ફરજિયાત છે.
• આધાર કાર્ડ: બેંક ખાતા સાથે આધાર કાર્ડ લિંક હોવું KYC માટે જરૂરી છે.
• એક જ પોલિસી: જો કોઈ વ્યક્તિ પાસે બહુવિધ બેંક ખાતા હોય, તો પણ તે માત્ર એક જ ખાતા દ્વારા આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે.
• 55 વર્ષ સુધી કવરેજ: જે લોકો 50 વર્ષની ઉંમર પહેલાં યોજનામાં જોડાય છે, તેઓ પ્રીમિયમની નિયમિત ચુકવણીને આધીન 55 વર્ષની વય સુધી જીવન જોખમનું કવરેજ ચાલુ રાખી શકે છે.

અરજી કેવી રીતે કરવી?

યોજનામાં જોડાવવાની પ્રક્રિયા અત્યંત સરળ છે:

1. ઓફલાઈન: તમારી બેંકની નજીકની શાખાની મુલાકાત લો જ્યાં તમારું બચત ખાતું છે. ત્યાંથી PMJJBYનું ફોર્મ મેળવી, તેને ભરીને અને જરૂરી દસ્તાવેજો સાથે જમા કરાવો.
2. ઓનલાઈન: મોટાભાગની બેંકો હવે નેટ બેન્કિંગ અથવા તેમની મોબાઈલ એપ્લિકેશન દ્વારા પણ આ યોજનામાં જોડાવાની સુવિધા પૂરી પાડે છે. તમે ઘરે બેઠા થોડા જ પગલામાં અરજી કરી શકો છો.

પ્રીમિયમ અને કવરેજ અવધિ

યોજનાનો વીમા કવચનો સમયગાળો દર વર્ષે 1લી જૂનથી 31મી મે સુધીનો હોય છે.પ્રીમિયમની ₹436ની રકમ 31મી મે પહેલા તમારા ખાતામાંથી ઓટો-ડેબિટ થઈ જાય છે.

જો તમે વર્ષની વચ્ચે જોડાવ છો, તો પ્રીમિયમ પ્રમાણસર વસૂલવામાં આવે છે:

• જૂન, જુલાઈ, ઓગસ્ટ: ₹436
• સપ્ટેમ્બર, ઓક્ટોબર, નવેમ્બર: ₹342
• ડિસેમ્બર, જાન્યુઆરી, ફેબ્રુઆરી: ₹228
• માર્ચ, એપ્રિલ, મે: ₹114

ખાસ ધ્યાન આપવાની બાબત: ‘લીન પીરિયડ’

યોજનામાં પ્રથમ વખત નોંધણી કરાવ્યા પછીના પ્રથમ 30 દિવસ “લીન પીરિયડ” તરીકે ગણવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન જો વીમાધારકનું મૃત્યુ બીમારી જેવા કુદરતી કારણોસર થાય, તો ક્લેમ મળવાપાત્ર નથી. જોકે, અકસ્માતને કારણે થયેલા મૃત્યુના કિસ્સામાં આ નિયમ લાગુ પડતો નથી અને પ્રથમ દિવસથી જ કવરેજ ઉપલબ્ધ થાય છે.

દાવાની પ્રક્રિયા (Claim Process)

વીમાધારકના અવસાનના કિસ્સામાં, નોમિનીએ નીચે મુજબની પ્રક્રિયા અનુસરવાની રહેશે:

1. બેંકને જાણ કરો: જે બેંક શાખામાં વીમાધારકની પોલિસી હતી, ત્યાં મૃત્યુની જાણ કરો.
2. દસ્તાવેજ એકત્રિત કરો: બેંકમાંથી ક્લેમ ફોર્મ અને ડિસ્ચાર્જ રસીદ મેળવો. તેની સાથે મૃત્યુનું પ્રમાણપત્ર, નોમિનીના KYC દસ્તાવેજો (આધાર, પાન કાર્ડ), અને બેંક ખાતાની વિગતો (કેન્સલ્ડ ચેક/પાસબુક) જેવા જરૂરી દસ્તાવેજો તૈયાર રાખો.
3. ફોર્મ જમા કરો: ભરેલું ક્લેમ ફોર્મ અને તમામ દસ્તાવેજો બેંકમાં જમા કરાવો.
4. ચકાસણી અને ચુકવણી: બેંક દસ્તાવેજોની ચકાસણી કરશે અને તેને વીમા કંપનીને મોકલશે. વીમા કંપની દ્વારા ક્લેમ મંજૂર થયા પછી, ₹2 લાખની રકમ સીધી નોમિનીના બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવશે.સામાન્ય રીતે આ પ્રક્રિયામાં 30 દિવસ જેટલો સમય લાગી શકે છે.

---

વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)